Infantiele Hemangiomen (aardbeivlekken)
Infantiele hemangiomen (verder: hemangiomen) zijn de meest voorkomende, goedaardige bloedvattumoren bij kinderen. Naar schatting heeft 5 tot 10 procent van de baby’s een hemangioom. Vaak zijn hemangiomen onschuldig en nemen zij in de loop van het leven, ook zonder behandeling, af. In 5 tot 10 procent van de gevallen zijn hemangiomen niet onschuldig en is mogelijk behandeling nodig.
De oorzaak van hemangiomen is nog niet bekend. Hemangiomen komen vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Vroeggeboorte en een laag geboortegewicht zijn de belangrijkste omstandigheden die een grotere kans geven op het ontstaan van hemangiomen. Ongeveer de helft van de hemangiomen verschijnt in het hoofd-hals-gebied. Hemangiomen kunnen ook inwendig in het lichaam voorkomen, met name in de lever.
Beloop van de aandoening
Een hemangioom is bij de geboorte vaak niet zichtbaar; soms is er al wel een bleke of roze vlek te zien, al dan niet met zichtbare bloedvaatjes. De kleur van het hemangioom hangt af van de diepte: als de snelgroeiende bloedvatcellen nét onder de huid liggen, is het hemangioom felrood van kleur. Dieper gelegen, onderhuidse hemangiomen presenteren zich als een blauwe of soms zelfs huidkleurige zwelling. Een combinatie komt ook voor.
Het hemangioom groeit tijdens de babytijd, vooral in de eerste 2-4 maanden. De groei stopt meestal na 4-9 maanden; dieper gelegen hemangiomen kunnen nog langer doorgroeien. Het hemangioom neemt na de groeifase weer af, vooral tussen het tweede en vierde levensjaar. In veel gevallen wordt het hemangioom uit zichzelf minder. Dieper gelegen hemangiomen nemen langzamer af. Soms zijn hemangiomen een aanwijzing voor een ziektebeeld (syndroom) dat ook andere symptomen/ problemen kent die niet altijd meteen zichtbaar zijn. Uw behandelend arts let daarop.
Klachten
De meeste hemangiomen veroorzaken geen klachten. Wel kan de zichtbaarheid van het hemangioom op korte en lange termijn psychische en sociale problemen veroorzaken bij de ouders en het kind. Voor ouders kan met name de groeifase van het hemangioom veel onzekerheid met zich meebrengen.
Sommige hemangiomen zijn echter riskant. Zoals hemangiomen in de luchtwegen, rond het oog, de neus of het oor. Ook grotere hemangiomen en hemangiomen waar wonden (zweren/ulceratie) in ontstaan, kunnen riskant zijn. Bloedingen vanuit een hemangioom komen in de praktijk maar zelden voor. Vroege herkenning en/of behandeling van riskante hemangiomen is nodig om ernstige bijkomende problemen en/of permanente schade te voorkomen.
| Mogelijk levens- of functiebedreigende hemangiomen |
|---|
|
| Hemangiomen met andere complicaties zoals een wond/zweer (ulceratie), littekenvorming of kans op afwijkend uiterlijk |
|---|
|
Diagnose
Bij 95% van de kinderen kan de diagnose hemangioom worden gesteld aan de hand van hoe het hemangioom eruitziet en hoe het beloop is. Het gaat dan om de aanwezigheid van één of meer kenmerkende plekken die:
- nog nauwelijks of niet aanwezig waren bij de geboorte en/of zich in de eerste weken ontwikkelen;
- de eerste weken tot maanden blijven groeien.
Bij twijfel over de diagnose hemangioom of bij riskante hemangiomen, is het raadplegen van één van de vier officieel erkende landelijke gespecialiseerde centra (expertisecentra) op het gebied van hemangiomen gewenst. Hier kan zo nodig aanvullend onderzoek gedaan worden (echografie, MRI, MRA, bloedonderzoek, biopsie). Hiermee kan de diagnose hemangioom worden bevestigd en kan mogelijk ook de kans op complicaties worden ingeschat. Uw arts zal uw kind met een hemangioom in de groeifase met mogelijk dreigende risico’s/ complicaties regelmatig controleren. Vuistregel hiervoor is: leeftijd in maanden = volgende controle in weken. Dus is uw kind 5 maanden, dan komt u over 5 weken op controle.
Behandeling
De meeste hemangiomen hebben geen behandeling nodig. Ze zullen vanzelf verminderen of verdwijnen. Bij sommige hemangiomen kunnen wel restverschijnselen overblijven, zoals littekens, extra vetweefsel, blijvend verwijde kleine bloedvaatjes vlak onder de huid en andere huidafwijkingen.
Bij riskante hemangiomen is vroege behandeling - aanvang bij voorkeur vóór de leeftijd van 4 maanden - aanbevolen. Óf en hoe een hemangioom behandeld moet worden, verschilt van geval tot geval. Het hangt af van de grootte van het hemangioom, de locatie, eventuele complicaties, de leeftijd van de patiënt en van hoe snel de afwijking groeit of afneemt. Bij de keuze voor een behandeling gaat het altijd om een afweging tussen de voordelen en de mogelijke risico’s van behandelen. De indicatie voor het wel of niet starten van behandeling wordt bij voorkeur bepaald door artsen met ervaring met hemangiomen van een erkend expertisecentrum.
